Quy định về hệ thống bơm chữa cháy ở Việt Nam

Ở Việt Nam, hệ thống bơm chữa cháy được quy định chi tiết trong các tiêu chuẩn và quy định của pháp luật nhằm đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC). Dưới đây là một số quy định và tiêu chuẩn chính liên quan đến hệ thống bơm chữa cháy:

I. Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN)

Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) liên quan đến hệ thống bơm chữa cháy và phòng cháy chữa cháy bao gồm nhiều tiêu chuẩn chi tiết về thiết kế, lắp đặt, và vận hành các hệ thống này. Dưới đây là một số TCVN quan trọng liên quan đến hệ thống bơm chữa cháy:

1. TCVN 2622:1995 – Phòng cháy, chữa cháy cho nhà và công trình – Yêu cầu thiết kế

• Nội dung chính: Quy định các yêu cầu thiết kế về phòng cháy chữa cháy cho các loại nhà và công trình xây dựng nhằm đảm bảo an toàn trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn.
• Ứng dụng: Áp dụng cho việc thiết kế hệ thống phòng cháy chữa cháy cho các công trình mới và cải tạo.

2. TCVN 7336:2003 – Phòng cháy chữa cháy – Hệ thống sprinkler tự động – Yêu cầu thiết kế, lắp đặt và thử nghiệm

• Nội dung chính: Quy định các yêu cầu về thiết kế, lắp đặt, và thử nghiệm hệ thống sprinkler tự động.
• Ứng dụng: Áp dụng cho các công trình cần lắp đặt hệ thống chữa cháy tự động bằng nước (sprinkler).

3. TCVN 5738:2001 – Hệ thống báo cháy tự động – Yêu cầu kỹ thuật

• Nội dung chính: Quy định các yêu cầu kỹ thuật đối với hệ thống báo cháy tự động, bao gồm việc kết nối và tương tác với hệ thống bơm chữa cháy.
• Ứng dụng: Áp dụng cho việc thiết kế và lắp đặt hệ thống báo cháy tự động tại các công trình.

4. TCVN 5760:1993 – Hệ thống chữa cháy – Yêu cầu chung về thiết kế, lắp đặt và sử dụng

• Nội dung chính: Quy định các yêu cầu chung về thiết kế, lắp đặt và sử dụng hệ thống chữa cháy, bao gồm cả hệ thống bơm chữa cháy.
• Ứng dụng: Áp dụng cho tất cả các loại hệ thống chữa cháy tại các công trình xây dựng.

5. TCVN 6101:1996 – Chữa cháy – Hệ thống cung cấp nước – Yêu cầu thiết kế

• Nội dung chính: Quy định các yêu cầu thiết kế đối với hệ thống cung cấp nước chữa cháy.
• Ứng dụng: Áp dụng cho việc thiết kế hệ thống cung cấp nước chữa cháy cho các công trình.

6. TCVN 6305-1:1997 – Chữa cháy – Hệ thống bơm chữa cháy – Phần 1: Quy định chung

• Nội dung chính: Đưa ra các quy định chung về hệ thống máy bơm chữa cháy.
• Ứng dụng: Áp dụng cho việc thiết kế, lắp đặt và vận hành hệ thống bơm chữa cháy.

7. TCVN 6305-2:1997 – Chữa cháy – Hệ thống bơm chữa cháy – Phần 2: Bơm ly tâm trục ngang

• Nội dung chính: Quy định các yêu cầu kỹ thuật và thử nghiệm đối với bơm ly tâm trục ngang dùng trong hệ thống chữa cháy.
• Ứng dụng: Áp dụng cho việc sử dụng bơm ly tâm trục ngang trong hệ thống chữa cháy.

8. TCVN 6305-3:1997 – Chữa cháy – Hệ thống bơm chữa cháy – Phần 3: Bơm ly tâm trục đứng

• Nội dung chính: Quy định các yêu cầu kỹ thuật và thử nghiệm đối với bơm ly tâm trục đứng dùng trong hệ thống chữa cháy.
• Ứng dụng: Áp dụng cho việc sử dụng bơm ly tâm trục đứng trong hệ thống chữa cháy.

II. Quy định của Bộ Công an

Quy định của Bộ Công an Việt Nam về hệ thống bơm chữa cháy và công tác phòng cháy chữa cháy được thể hiện thông qua các nghị định, thông tư và các văn bản hướng dẫn chi tiết. Dưới đây là một số quy định quan trọng liên quan đến hệ thống bơm chữa cháy:

1. Nghị định 79/2014/NĐ-CP

• Nội dung chính: Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy.
• Các điểm chính liên quan đến hệ thống bơm chữa cháy:
  • Yêu cầu thiết kế, lắp đặt và vận hành hệ thống PCCC, bao gồm hệ thống bơm chữa cháy.
  • Quy định về kiểm tra, bảo dưỡng và bảo trì hệ thống PCCC định kỳ.
  • Quy định về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong công tác PCCC.

2. Thông tư 66/2014/TT-BCA

• Nội dung chính: Hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định 79/2014/NĐ-CP.
• Các điểm chính liên quan đến hệ thống bơm chữa cháy:
  • Cụ thể hóa các yêu cầu thiết kế, lắp đặt và kiểm tra hệ thống PCCC.
  • Quy định chi tiết về kiểm tra, nghiệm thu, bảo dưỡng và quản lý hệ thống PCCC.
  • Hướng dẫn về đào tạo và huấn luyện nhân viên về PCCC, bao gồm cả việc vận hành hệ thống bơm chữa cháy.

3. Nghị định 136/2020/NĐ-CP

• Nội dung chính: Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng cháy và chữa cháy và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy (thay thế Nghị định 79/2014/NĐ-CP).
• Các điểm chính liên quan đến hệ thống bơm chữa cháy:
  • Quy định rõ về việc phân loại công trình theo nguy cơ cháy, nổ để xác định yêu cầu cụ thể về hệ thống PCCC.
  • Yêu cầu cụ thể về thiết kế, lắp đặt, nghiệm thu và kiểm tra định kỳ hệ thống PCCC, bao gồm hệ thống bơm chữa cháy.
  • Quy định về trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức, cá nhân trong công tác PCCC.

4. Thông tư 149/2020/TT-BCA

• Nội dung chính: Ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về hệ thống phòng cháy và chữa cháy đối với các cơ sở có nguy cơ cháy, nổ.
• Các điểm chính liên quan đến hệ thống bơm chữa cháy:
  • Cung cấp các quy định kỹ thuật chi tiết về thiết kế, lắp đặt, và vận hành hệ thống bơm chữa cháy.
  • Quy định về kiểm tra, thử nghiệm và bảo dưỡng hệ thống bơm chữa cháy.
  • Hướng dẫn về việc sử dụng và quản lý hệ thống bơm chữa cháy trong các cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao.

5. Các quy định và hướng dẫn khác

• Quy định về kiểm tra, bảo trì và bảo dưỡng: Hệ thống bơm chữa cháy phải được kiểm tra, bảo trì và bảo dưỡng định kỳ theo quy định của Bộ Công an để đảm bảo luôn trong trạng thái hoạt động tốt.
• Đào tạo và huấn luyện: Cơ quan, tổ chức phải đảm bảo rằng nhân viên được đào tạo và huấn luyện định kỳ về cách sử dụng và vận hành hệ thống bơm chữa cháy.
• Báo cáo và xử lý sự cố: Quy định về việc báo cáo các sự cố liên quan đến hệ thống bơm chữa cháy và cách thức xử lý kịp thời.

III. Yêu cầu kỹ thuật chung cho hệ thống bơm chữa cháy

Yêu cầu kỹ thuật chung cho hệ thống bơm chữa cháy nhằm đảm bảo tính hiệu quả và an toàn trong công tác phòng cháy chữa cháy. Dưới đây là các yêu cầu kỹ thuật chính:

1. Yêu cầu về hiệu suất

• Áp lực và lưu lượng: Hệ thống bơm chữa cháy phải đảm bảo cung cấp áp lực và lưu lượng nước đủ để đáp ứng các yêu cầu của hệ thống PCCC tại công trình. Áp lực và lưu lượng nước phải được tính toán dựa trên kích thước và cấu trúc của công trình, cũng như loại và mức độ nguy cơ cháy nổ.
• Độ ổn định: Hệ thống phải duy trì áp lực nước ổn định trong suốt quá trình hoạt động để đảm bảo hiệu quả chữa cháy.

2. Yêu cầu về thiết kế và lắp đặt

• Chọn loại bơm: Hệ thống bơm chữa cháy có thể sử dụng các loại bơm khác nhau như bơm ly tâm trục ngang, bơm ly tâm trục đứng hoặc bơm hướng trục, tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của từng công trình.
• Vị trí lắp đặt: Bơm chữa cháy phải được lắp đặt ở vị trí dễ tiếp cận, không bị ngập nước và có điều kiện thông gió tốt để đảm bảo an toàn và thuận tiện cho việc bảo trì và vận hành.
• Hệ thống điện: Hệ thống phải được kết nối với nguồn điện tin cậy và có nguồn điện dự phòng (như máy phát điện) để đảm bảo hoạt động liên tục trong trường hợp mất điện.

3. Yêu cầu về vận hành và bảo trì

• Tự động hóa: Hệ thống bơm chữa cháy nên có khả năng tự động khởi động khi nhận được tín hiệu từ hệ thống báo cháy hoặc khi áp lực trong hệ thống đường ống giảm xuống dưới mức quy định.
• Kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ: Hệ thống bơm chữa cháy phải được kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo luôn ở trạng thái hoạt động tốt. Các hạng mục kiểm tra bao gồm kiểm tra áp lực, lưu lượng, tình trạng cơ học của bơm, và hệ thống điện.
• Hệ thống báo động: Hệ thống phải có các thiết bị báo động để cảnh báo khi có sự cố như bơm không hoạt động, áp lực nước không đủ, hoặc nguồn điện bị ngắt.

4. Yêu cầu về an toàn

• Chống rung và ồn: Bơm chữa cháy và hệ thống đường ống phải được thiết kế và lắp đặt sao cho giảm thiểu tối đa rung và tiếng ồn trong quá trình hoạt động.
• An toàn điện: Tất cả các thiết bị điện phải được cách ly và bảo vệ chống thấm nước, chống cháy nổ và đảm bảo an toàn cho người vận hành.
• Hệ thống van an toàn: Hệ thống phải có các van an toàn để bảo vệ bơm và các thiết bị khác khỏi áp lực quá mức.

5. Yêu cầu về tài liệu kỹ thuật

• Hồ sơ thiết kế: Bao gồm các bản vẽ thiết kế, sơ đồ hệ thống, các thông số kỹ thuật của bơm và các thiết bị liên quan.
• Hướng dẫn vận hành và bảo trì: Phải có tài liệu hướng dẫn chi tiết về cách vận hành và bảo trì hệ thống bơm chữa cháy, bao gồm cả các biện pháp khắc phục sự cố.
• Kiểm định và nghiệm thu: Hệ thống bơm chữa cháy phải được kiểm định và nghiệm thu theo đúng các quy định hiện hành trước khi đưa vào sử dụng.

Phải kể đến thương hiệu máy bơm chữa cháy Pentax nhập khẩu từ Italia đáp ứng hoàn toàn các tiêu chuẩn của Cảnh Sát PCCC và CNCH. Đã được Lạc Hồng mang đi kiểm định và dán tem niêm phong trước khi bàn giao tới khách hàng.

6. Các tiêu chuẩn áp dụng

• Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN): Hệ thống bơm chữa cháy phải tuân thủ các tiêu chuẩn TCVN liên quan, như TCVN 2622:1995, TCVN 5738:2001, TCVN 5760:1993, TCVN 7336:2003, và các tiêu chuẩn khác.
• Quy định của Bộ Công an: Hệ thống phải tuân thủ các quy định và hướng dẫn của Bộ Công an về phòng cháy chữa cháy, bao gồm Nghị định 79/2014/NĐ-CP, Thông tư 66/2014/TT-BCA, và các văn bản pháp luật liên quan khác.

IV. Các quy định cụ thể khác

Ngoài các yêu cầu kỹ thuật chung cho hệ thống bơm chữa cháy, còn có nhiều quy định cụ thể khác nhằm đảm bảo tính hiệu quả và an toàn của hệ thống. Dưới đây là một số quy định cụ thể khác liên quan đến hệ thống bơm chữa cháy:

1. Vị trí lắp đặt

• Dễ tiếp cận: Hệ thống bơm chữa cháy phải được lắp đặt ở vị trí dễ tiếp cận để thuận tiện cho việc vận hành và bảo trì.
• Khả năng chống ngập: Bơm phải được lắp đặt ở nơi không bị ngập nước và có hệ thống thoát nước hiệu quả để tránh ngập úng.
• Thông gió: Vị trí lắp đặt phải có điều kiện thông gió tốt để đảm bảo bơm không bị quá nhiệt và hoạt động ổn định.

2. Hệ thống điện và nguồn điện dự phòng

• Nguồn điện chính: Bơm chữa cháy phải được kết nối với nguồn điện chính ổn định và có khả năng cung cấp đủ điện áp và công suất.
• Nguồn điện dự phòng: Hệ thống phải được trang bị nguồn điện dự phòng (như máy phát điện) để đảm bảo hoạt động liên tục trong trường hợp mất điện.
• Nguồn điện dự phòng phải tự động kích hoạt khi nguồn điện chính bị gián đoạn.

3. Hệ thống điều khiển và tự động hóa

• Khởi động tự động: Hệ thống bơm chữa cháy phải có khả năng khởi động tự động khi nhận được tín hiệu từ hệ thống báo cháy hoặc khi áp lực trong hệ thống giảm xuống dưới mức quy định.
• Điều khiển thủ công: Ngoài chế độ tự động, hệ thống cũng phải có chế độ điều khiển thủ công để người vận hành có thể khởi động hoặc dừng bơm khi cần thiết.

4. Hệ thống báo động và kiểm tra

• Thiết bị báo động: Hệ thống phải có thiết bị báo động để cảnh báo khi có sự cố xảy ra như bơm không hoạt động, áp lực nước không đủ, hoặc nguồn điện bị ngắt.
• Kiểm tra định kỳ: Hệ thống bơm chữa cháy phải được kiểm tra định kỳ để đảm bảo luôn trong tình trạng hoạt động tốt. Các hạng mục kiểm tra bao gồm kiểm tra áp lực, lưu lượng, tình trạng cơ học của bơm, và hệ thống điện.

5. An toàn và bảo vệ

• Chống rung và ồn: Hệ thống phải được thiết kế và lắp đặt để giảm thiểu rung và tiếng ồn trong quá trình hoạt động, bảo vệ sức khỏe người vận hành.
• An toàn điện: Các thiết bị điện phải được bảo vệ chống thấm nước, chống cháy nổ và đảm bảo an toàn cho người vận hành.
• Hệ thống van an toàn: Hệ thống phải có các van an toàn để bảo vệ bơm và các thiết bị khác khỏi áp lực quá mức.

6. Đào tạo và huấn luyện

• Đào tạo nhân viên: Cơ quan, tổ chức phải đảm bảo rằng nhân viên được đào tạo và huấn luyện định kỳ về cách sử dụng và vận hành hệ thống bơm chữa cháy.
• Huấn luyện thực tế: Ngoài đào tạo lý thuyết, nhân viên cũng phải được tham gia các buổi huấn luyện thực tế để nắm vững kỹ năng và kinh nghiệm thực tiễn.

7. Tài liệu kỹ thuật và hồ sơ quản lý

• Hồ sơ thiết kế: Phải có hồ sơ thiết kế chi tiết, bao gồm bản vẽ thiết kế, sơ đồ hệ thống và các thông số kỹ thuật của bơm và các thiết bị liên quan.
• Hướng dẫn vận hành và bảo trì: Phải có tài liệu hướng dẫn chi tiết về cách vận hành và bảo trì hệ thống bơm chữa cháy, bao gồm cả các biện pháp khắc phục sự cố.
• Báo cáo kiểm tra và bảo dưỡng: Mọi hoạt động kiểm tra và bảo dưỡng phải được ghi chép đầy đủ và lưu trữ trong hồ sơ quản lý.

8. Các tiêu chuẩn và quy định áp dụng

• Tuân thủ TCVN: Hệ thống bơm chữa cháy phải tuân thủ các tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) liên quan như TCVN 2622:1995, TCVN 5738:2001, TCVN 5760:1993, TCVN 7336:2003, và các tiêu chuẩn khác.
• Quy định của Bộ Công an: Hệ thống phải tuân thủ các quy định và hướng dẫn của Bộ Công an về phòng cháy chữa cháy, bao gồm Nghị định 79/2014/NĐ-CP, Thông tư 66/2014/TT-BCA, Nghị định 136/2020/NĐ-CP, và Thông tư 149/2020/TT-BCA.

Các quy định và tiêu chuẩn này nhằm đảm bảo rằng hệ thống bơm chữa cháy hoạt động hiệu quả, đảm bảo an toàn cho con người và tài sản trong trường hợp có hỏa hoạn.